Kasimir Malevich : Rood Vierkant

Rood Vierkant
Schilderkunstig Realisme van een boerenvrouw in twee dimensies
1915, Russisch Staatsmuseum, Sint-Petersburg

reflectie bij de titel van dit werk op basis van "Malevich. 1878-1935 en het Suprematisme" van Gilles Néret.

ROOD
p. 51: "In het Russisch zijn rood en mooi namelijk hetzelfde woord."
Dit wist ik niet en het lijkt ineens alles een andere betekenis te geven. De rode kleur die kleeft aan het communisme en het socialisme blijkt tegelijk een ruimere betekenis te hebben, een waardeoordeel. Volgens het boek zou het Rode Plein in Moskou al lang voor de revolutie zijn naam gehad hebben, omdat het het mooiste plein van de stad was.
Rood vierkant betekent dan evengoed 'Mooi vierkant'.
VIERKANT
p. 49: Malevich noemt het vierkant het icoon van zijn tijd, het nieuwe symbool. Het vierkant verving de traditionele goddelijke driehoek. Malevich noemt zijn werk 'vierhoek', omdat het geen geometrische figuur is.
p50: "Malevich noemde zichzelf geen nihilist, maar juist een eindpunt van waaruit alles kon worden hernomen of herzien." ""Ik heb de gedaante aangenomen van het nulpunt van de vormen.""
ONDERTITEL
Er wordt gewezen op Malevich' provocerende humor maar het gaat ook om de bedoeling van de kunstenaar:
p. 51: ""Dat ik deze schilderijen zo noem, betekent niet dat de kijker de vormen erin moet gaan zoeken. Ik wil juist laten zien dat de werkelijke vormen door mij vooral worden beschouwd als ongecompileerde schilderkunstige massa zonder vorm, op grond waarvan ik een schilderij heb gemaakt dat volledig los van de natuur staat.""
"In het suprematisme gaat het niet om de vorm, maar om het gevoel: "Om uit te drukken hoe hij de wereld ervaart, (...) geeft hij vorm aan de sensatie, want de sensatie bepaalt de kleur en de vorm.""

Door de ondertitel roept het Rood vierkant een voorstelling op van een boerenvrouw. Het grote, volle, rode vlak zorgt bij mij voor een hevig, heftig, vol gevoel. De ondertitel maakt dat ik denk aan de onderdrukte boerenvrouwen waar de rode revolutie nodig is om ze te bevrijden. Het heftige van de kleur maakt dat je de spanning voelt van iets dat op het punt staat uit te barsten. Het is het vurige van de vrouw, zonder vrouwen geen revolutie!
OPMERKING
Toch lijkt Malevich hier dubbel: enerzijds komt hij nog enkel tot het vierkant, maar anderzijds presenteert hij zijn Rood vierkant toch als revolutionair teken. Het geeft de ruimte voor eigen vrije interpretatie, maar de ondertitel stuurt toch in een bepaalde richting.