Spiritual America, 1983. Een door Richard Prince gefotografeerde foto naar een orgineel van Gary Gross uit 1975 toont de 10-jarige Brooke Shields naakt.
Het werk zou te zien zijn in het Londense Tate tijdens de tentoonstelling 'Pop Life, Art in a Material World' (01/10/09-17/01/10). De politie startte echter een onderzoek om na te gaan of de foto obsceen is en tegen de goede zeden ingaat. Tate reageerde hierop: bij het begin van de tentoonstelling wordt de foto in een aparte kamer geplaatst met vooraf een waarschuwing dat de foto 'challenging' kan zijn, op 14 oktober 2009 wordt de foto vervangen door een latere versie van het werk, gemaakt door dezelfde fotograaf, waarin Brooke Shields te zien is in bikini, poserend voor een motor.
Deze ingreep is veelbesproken. Reactie van Alex Hopkins op 5 oktober 2009
http://www.openmagazine.co.uk/pictures/article/brooke-shields-tate-modern/
De discussie draait ook hier rond het debat over hoe ver kunst mag gaan, wanneer wordt een grens overschreden, wanneer is het vrijheid van expressie en wanneer is het in strijd met de goede zeden, wat is de sociale functie van kunst.
In het kader van recente pedofiliezaken (o.a. Polanski) begrijpt Hopkins de bezwaren: het zou een promotie zijn van de seksualisering van kinderen. Hij herinnert er echter ook aan dezelfde foto in 2007 werd tentoongesteld in het Guggenheim (NY?) zonder dat het deze publieke commotie teweegbracht. Hij vraagt zich af of we de foto niet gebruiken om als zondebok te dienen voor de hopeloze paniek die we voelen wanneer we met pedofilie geconfronteerd worden.
Hopkins plaatst de commotie in een breder beeld. Kunst moet commentaar en reflecties teweeg brengen over de sociale zeden. De betekenis van een kunstwerk ligt niet vast en wordt mee bepaald door de historische omstandigheden. Wanneer de media en publieke opinie momenteel geobsedeerd lijken door pedofilie, wil dit niet zeggen dat dat ook de beweegreden van de artiest was.
Censuur is het gevaarlijkst wanneer de redenen voor de censuur niet duidelijk uitgelegd kunnen worden. In dit geval is er ingegrepen omwille van het 'gezond verstand', maar dat is volgens Hopkins de meest zwakke term die voor een verklaring kan dienen. De vragen die hij aan de orde vindt zijn: wanneer wordt censuur repressie? wanneer kan een individu of collectief overgaan tot censuur?
"Crucially, Prince’s work is in fact a photograph of a photograph by another photographer for a Playboy publication. It is about layering, the blurring of boundaries and the implications this has. The best modern art asks us to look at what happens to meaning when an image is placed in a different context. Similar issues, perhaps, apply to censorship. "
Hier ligt de link met het thema 'Iconografie en (re)figuratie'. Hopkins keert zich hier af van de mediastorm rond de censuur en kijkt terug naar de foto zelf. Hij analyseert wat Prince deed en meent dat dit typisch is voor de moderne kunst: de gelaagdheid en het grensdoorbrekende, de implicaties die dat heeft, de betekenis van eenzelfde werk in een andere context. Hij meent dat de censuur hier ook een reactie op is: hetzelfde beeld in een andere tijd en in een andere context roept hevige reactie op.
link censuur en iconografie. Kan je censuur ook als een bepaalde vorm van iconografie beschouwen omdat het beeld verwijderd wordt? (cf tekst gamboni p. 265: damnatio memoriae: tekst wordt uit catalogus gesneden). Of heeft iconoclasme altijd met de letterlijke vernietiging van een beeld te maken?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten