Workshop Alfredo Jaar 1

Verslag eerste bijeenkomst van de workshop (maandagnamiddag)

Alfredo Jaar licht toe hoe hij denkt over kunst.
Hij citeert Jean-Luc Godard: "art is not only a reflection of reality, but also reality of that reflection." Kunst is nooit een spiegel van de werkelijkheid, de werkelijkheid is niet in beeld te vatten. Kunst kan enkel iets nieuws creëren.
Alles wat kunst creëert, komt uit de werkelijkheid. Kunst heeft daar geen controle over: de werkelijkheid affecteert de kunst.

Net zoals de filosoof creëert de kunstenaar denkmodellen.
Het idee moet zijn eigen medium vinden. Aan de creatie gaat denkproces vooraf, en dat is het grootste werk. Kunst moet communiceren, en communicatie is altijd in 2 richtingen: de kunstenaar wil iets zeggen aan de wereld, de toeschouwer moet erop reageren. Er moet vanuit het publiek een antwoord zijn op de kunst.

Alles is kunst. Sinds Duchamp beslist de kunstenaar wat kunst is (kwaliteit is iets anders). De sociale omgeving (kunstwereld) benoemt iemand tot kunstenaar en hierbij is het bepalend wat de motivatie is van de kunstenaar.
De kloof tussen de kunstenaar en het grote publiek wordt steeds groter. Hier komen we aan bij Jaars belangrijk standpunt: kunst heeft steeds de verantwoordelijkheid te communiceren. Er moeten daarom verschillende toegangen zijn om het werk op verschillende niveaus te begrijpen omdat de verschillende toeschouwers ook met verschillende niveaus en gedachten zitten. Mogelijk vinden de toeschouwers zelf nog ideeën die de kunstenaar er niet expliciet in gelegd heeft. Jaar benadrukt het belang van communicatie via het kunstwerk. Hij wijst erop dat het niet om de kunstenaar gaat (self-referential art) maar om de wereld.De kunstenaar heeft dus een verantwoordelijkheid ten aanzien van de wereld. Hoe hij dat invult wordt vrijgelaten, er zijn geen regels, maar de kunstenaar moet er zich van bewust zijn wat het kunstwerk oproept. Hierbij is het ook nodig aan te stippen dat je over het antwoord dat op het kunstwerk gegeven hebt geen controle hebt.

rondjes:
voorstelling, waarom ben je kunstenaar/filosoof?, welk boek lees je?, wat is het grootste probleem in Antwerpen?

Jaar stelt vast dat de groep (te) groot is. Wat er in de workshop gebeurt, wordt democratisch beslist en komt volledig uit de groep, er worden (zwakke) voorstellen gedaan.
Omdat de meeste deelnemers racisme en sociale integratie aangeven als hét probleem in Antwerpen, wordt besloten rond dit thema te werken. Jaar geeft huiswerk:
VRAAG: Can you attack racism without being a racist? Als je een beeld incorporeert in uw werk, versterkt dat dan de racistische act? Hoe maak je kritiek op racisme zonder een racistische boodschap te versterken?
Dit is belangrijk voor kunst die politiek geëngageerd is, sociale onderwerpen aansnijdt en een reactie wil zijn op de toestand in de werkelijkheid. En dit is wat kunst is voor Alfredo Jaar.